Stavanger, Hawana - retrospekcja.

Niestety, nie było mi dane śledzić na żywo niezwykle interesującego turnieju Norway Chess 2015 r. Znajdowałem się w miejscach, gdzie były kłopoty z dostępem do wody pitnej, nie mówiąc o takich wytworach cywilizacji jak Internet. Gdy wróciłem i doprowadziłem się do stanu używalności, że się tak wyrażę, w te pędy przeczesałem sieć, przeczytałem newsy, wywiady. Była to czysta retrospekcja.

Magnus na swoim własnym boisku poniósł bolesną porażkę i... to dobrze, nawet bardzo dobrze! Powiem bez ogródek - czekałem na taki start Mistrza Świata - chciałem zobaczyć jak się zachowa w sytuacji krytycznej. Norweg na pierwszą rundę spóźnił się i nie usłyszał z ust sędziego, jakie jest tempo gry. Według słów Topałowa, zwycięzcy turnieju, Wiking permanentnie spóźniał się na rundy, dając przykład braku szacunku dla przeciwników. I między innymi z tego powodu ucieszyłem się (piszę to z pełną premedytacją), że Carlsen znalazł się w tym turnieju na samym dnie. Nie chciałbym na siłę forsować różnych teorii psychologicznych wyjaśniających takie a nie inne zachowania - jednego jednak jestem pewien - szachy to wielka lekcja dla charakteru. O tym już mówił dawno temu Aleksander Alechin: w pewnym momencie swojej kariery wyjawił, że szachy go ukształtowały, nauczyły pokory, wychowały. U Magnusa widzę pewną cechę charakteru, która odbija się na jego grze. To ekstrawagancja. Dla potrzeb marketingu, promocji szachów rys charakterologiczny jak znalazł, to strzał w dziesiątkę. W samych szachach, ze deską, za brak pokory zwykle płaci się szybko i cenę dość wysoką. Ktoś powie, że Magnusowi zwyczajnie turniej nie wyszedł i żebym nie robił w związku z tym jakichś pogłębionych analiz, ja  jednak mam na ten temat swoją teorię. Piłka jest na boisku Mistrza Świata i to on musi teraz udowodnić swój prymat nad resztą śmiertelników. Szachami Magnusa fascynuję się od dawna, nie podlega dyskusji, że gra takie "moje szachy" tzn.: zawsze tak chciałem grać (chodzi mi o styl, nie o siłę gry), natomiast jedno co go może zgubić, to wymieniona przeze mnie wyżej cecha charakteru. Przeciwnicy nie śpią, cały czas "uczą się Carlsena" i będzie mu coraz trudniej, dlatego dobrze, że dostał tę żółtą kartkę.

A Topałow? W blisko godzinnym wywiadzie udzielonym Surovowi dla strony http://www.chess-news.ru/node/19391, ujrzałem bardzo umiarkowanie wypowiadającego się człowieka, świadomego upływu czasu. Topałow czuje, że jego czas powoli mija, uważa, że nie będzie w stanie utrzymać w perspektywie ponad pięciu lat tej klasy gry. Bułgar trenuje teraz bardzo mało - około 4 godzin dziennie, a większość chwil wolnych zajmuje mu Laura, jego dwuletnia córeczka. Anand znów włączył się do walki o pierwsze miejsce - Hindus cały czas prezentuje bardzo wysoką, równą formę. "Vish'y" oraz Topałow to dwaj najstarsi uczestnicy turnieju w Stavanger i to też jest znamienne.

Janek Duda na Kubie zaczął z kopyta. I wszystko układało się dobrze do pierwszej porażki. Po przegranej do deski zasiada nie ten Janek. Przegrane mocno rozbijają naszego młodego gniewnego i z takiej gry "do przodu" robi się normalna gra, a Polak traci wiele ze swej bojowości. I znów to chyba element czysto psychologiczny, przekładający się bezpośrednio na wynik. W Polsce jest wielu dobrych psychologów sportu. Według mnie szachiści z ambicjami powinni znaleźć drogę do specjalistów, którzy potrafią dość szybko uchwycić sedno sprawy. Ciekawe ilu naszych arcymistrzów było choć raz w kontakcie z takimi specjalistami i ilu uważa, że praca z kimś takim, to rzecz nieodzowna we współczesnym sporcie. Szachy to dyscyplina ogromnej konkurencji, wielkich napięć, małych różnic w klasie gry, wielogodzinnych koncentracji, czy można sobie z tym wszystkim poradzić samemu? Uważam, że nie.

Zaczął się Dortmund, ja jednak czekam na start Radka Wojtaszka w Biel. To już za kilka tygodni. Turniej XX kategorii, wszyscy uczestnicy to 2700 +, będą piękne zawody, zaczynam powoli odliczanie.